birim hacimdeki molekül sayısı nedir

Birinci etken, moleküllerin çarpışma sıklığı (frekansı) (saniyede çarpışma sayısı) dır. Bu sıklık ne kadar fazla ise çarpışmaların toplam kuvveti o kadar fazladır. Çarpışma frekansı birim hacimdeki molekül sayısı ve molekül hızı ile artar. Ikinci etken, molekülün sahip olduğu öteleme kinetik enerjisi 2 Moleküllerin çarpışma frekansı (saniyedeki çarpışma sayısı) çarpışma frekansı ∝ molekül hızı x birim hacimdeki molekül sayısı 3. Bir molekül çarptığında molekül yön değiştirirken momentum transfer (mV) olur. Bu momentum transferine impulse (vurgu) denir. Öylebir an gelirki , birim zamanda sıvıdan buhara geçen moleküllerin sayısı ,geri dönen moleküllerin sayısına eşit olur. X (s) X (g) (TH BUHARLAŞMA = TH YOĞUNLAŞMA)) Yani kapta denge kurulur. İşte denge kurulduğu anda buharın, kabın çeperine çarpmasıyla oluşan basınca buhar basıncı denir. Bir sıvının buhar Buhareket, camsı halde atomların kısa-mesafeli dolaşımlarından daha fazla serbest hacim gerektirir. Tg'nin üstündeki sıcaklıklara yükselmeyle relatif serbest hacimdeki artış, bu bölgede daha yüksek hacim genişleme katsayısı gözlenmesine yol açar. Basınç herhangi bir maddenin bulunduğu yüzeyin birim alanına uyguladığı kuvvete verilen isimdir. Bu madde katı, sıvı veya gaz olabilir. Gazların basıncı ise gaz taneciklerinin, bulundukları kabın birim alanına uygulamı olduğu kuvvettir. SI birim sisteminde kuvvet N alan ise m2 olarak kullanılır. Basınç birimi olan Créer Un Site Internet De Rencontre. Gazlar Hakkında Detaylı ve Geniş Bilgi, Maddenin akışkan hallerinden biri. Bu durumda birbirlerinden çok uzaklaşmış olan moleküller, moleküllerarası etkileşimler son derece güçsüz olduğu için, aşağı yukarı serbestçe yer değiştirebilirler ve gazların genleşebilirliği de böylece açıklanır. GAZLARINTERMOELASTİK ÖZELLİKLERİ Bir gaz kütlesinin hali, p basıncının, T sıcaklığının ve V hacminin belirli değerleriyle kendini belli eder. Bu büyüklüklerden birinin tümüyle değişmesi, genellikle öbür ikisinin de değişmesine neden olur. Sözgelimi, bir pompa içindeki havanın sıkıştırılması, bir hacim azalmasına ve ısınmaya yol açar. Söz konusu değişkenlerden birinin, üçüncü sabitken, İkinciye göre değişmesini inceleyen Mariotte, Gay-Lussac ve Charles üç yasalı bir dizi gerçekleştirmişlerdir. MARİOTTE YASASI. Değişmez bir gaz kütlesinin, sabit sıcaklıkta sıkışabilirliğiyle ilgilidir ve gazın p basıncının, V hacmiyle çarpımının sabit olduğunu belirtir pV = sabit. GAY-LUSSAC YASASI sabit basınçta genleşme yasası. Hacim değişmelerinin, sıcaklık değişmeleriyle orantılı olduğunu açıklar. Buna göre, V0,o°C’taki hacim ve V, tCel- sius derecesindeki hacimse V = VD sey ve M. Travers kripton, neon ve ksenonu 1898 buldular. FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ, HAZIRLANMALARI Renksiz ve kokusuz olan soy gazlar atmosferde bulunur. Argon miktarı oldukça yüksektir yüzde 0,93 hacim; bu miktar, soygazların tümünün %99’ unu belirtir; öbür soy gazlarsa seyrek bulunmalarına göre şöyle sıralanırlar Neon, helyum, kripton ve ksenon. Fiziksel özellikleri, atom numaralarına göre sürekli olarak değişir. Sözgelimi, kaynama sıcaklıkları, radon için 208 K ile ya da yaklaşık—65°C helyum için 4,2 K -269 °C arasında değişir. Her birinin katılaşma sıcaklıkları, kaynama sıcaklıklarından biraz daha düşük-tür. Bu gazların sıvılaşması güçtür ve bol miktarda bulunan argon başta olmak üzere, her biri, sıvı havadan elde edilir. Neonun sıvı havanın damıtılmasından sonra, azottan ayrılması gerekir. Sıvı oksijende çözünmüş olan kripton ve ksenon, bundan, seçmeli yüze tutma adsorpsiyon ve yüzden salma desorpsiyon yoluyla ayrılırlar. Bu işlemlerle elde edilen soy gazlar, giderilmesi gereken azot, oksijen, vb. içerirler. Oksijen, hidrojenle yanma, azotsa, ayrışabilen nit- rür elde edilmesi için kalsiyum üstüne etki yoluyla giderilir. KİMYASAL ÖZELLİKLERİ Soy gazların kimyasal tepkime ver-meye hiçbir eğilimi olmamakla bir-likte, bir yandan W. Klemm, öte yandan 1962 yılında N. Bartlett, belli sayıda bileşiğin var olabileceğini gösterdiler. Önceden birkaç bileşik biliniyordu. Bunlar, sıkıştırmayla elde edilen argon ve ksenon hidratlar türü ve argon, ksenon ya da kriptonun hidrokinonla verdiği klat- ratlardır H5OH; vb. Bartlett, gerçekten de, birincisi billurlaşan bir flüorür kompleksi Xe[MF6]j veren tepkimeler gerçekleştirdi. Bu kompleksteki M platindi; daha sonra aynı işlem rutenyum ve rodyumla da yapıldı. Ardından, gelişmekte olan bir kim-yayı simgeleyen başka ksenon bile-şikleri de hazırlandı XeF, XeF2, XeOF4, XeF6 ve Fes gibi flüorürler, XeOF2 ve XeOF4 gibi oksiflüorürler, Xe03, Xe04,Xe0H}6,Ba3Xe06,H6- XeOB, Na4Xe0 XeSbF62, CsXeF7, Cs2XeF8 ve organik kimyayı ilgilendiren XeF5+ ile XeC02+iyon- ları. Bu bileşiklerin kararlılığı, gazların atom numaralarıyla artar halojenin atom numarası azaldığında da artış görülür. Daha az kararlı olan kripton flüorürlerini de KrF4 ve KrF2 hazırlamak olasılığı vardır. Özellikle KrF2 çabuk bir maddedir. UYGULAMA ALANLARI Öbür soy gazlara oranla daha uçucu olan argon yaygın olarak kullanılır; gazışıl lambaların üretiminde argondan yararlanılır. Metallerin yükselt- genmeyen çelikler, alüminyum, vb. ve organizma sıvılarının gazdan arın-dırılmasında da çok kullanılır Akciğer peteklerine hava girmesini kolaylaştırır; ayrıca oksijensiz ve azotsuz lehimlemeler için eylemsiz atmosfer görevi yapar ve laboratuvarlarda daha az yoğun olan azotun yerini tutar. Kripton-ksenon karışımı, akkor lambalarda, ksenonsa elektronik flaşlı lambalarda kullanılır. Kriptonun turuncu renkte ışınım veren izo-topundan uluslararası metrenin bö- lümlenmesinde yararlanılır. ISINMADA VE AYDINLATMADA KULLANILAN GAZ Isınmada gaz kullanımı, İlkçağ’dan bu yana bilinir. Sözgelimi Aristoteles, Perslerden söz ederken bu konu- ya değinmiştir. Ama odun gazı ya da kömür gazının aydınlatmada ilk kez uygulanmasını, Fransız Philippe Lebon 1767-1804 gerçekleştirmiştir. ÜRETİM Bu gaz, çoğunlukla gazojenlerden gelen gazlar aracılığıyla, taşkömürü- nün, karnilerde ya dal 000-1 400°C’a kadar ısıtılmış odalarda damıt ılması ya dakarbonlaştırmayoluyla elde e- dilir. Açığa çıkangaz, fiziksel bir arıtmadan geçirilerek, sudan, katrandan ve amonyak buharlarından temizlenir. Son olarak, tümüyle arıtılan gaz, gazometreye geri püskürtülür ve dağıtım buradan yapılır. ÖZELLİKLERİ Taşkömürü gazının ortalama bileşiminin %50’si hidrojen, %35’i metan, %8’i karbonoksittir. Karbondioksit gazı, azot, benzen, asetilen, vb. gibi hidrokarbonlar da çok az miktarlarda karışıma girer. Hidrojen ve metan boğucudur ama zehirli değildir. Buna karşılık karbonmo- noksit son derece zehirlidir. Taşkömürü gazının ısı gücü, m3’te, 4,5-5 termi kadardır. Çoğunlukla, taşkömürü gazına su gazı katılarak verim artırılır. Kızıl haldeki karbonun su buharına etkisi sonucu elde edilen sü gazı %49 hidrojen, %41 karbonmonok- sit,%l metan, %4 azot, %5 karbondioksit gazı içerir. Isı gücü yaklaşık 2,5 th/m3’tür. Karışım, petrol yağından çıkan hidrokarbonlar katılarak zen-ginleştirilir Dolayısıyle ısı gücü 5,5 th/m3’e ulaşır. Bu gazlardan başka ayrıca, koklu fırınlardan ve yüksek fırınlardan çıkan gazları da saymak gerekir. Öte yandan ısınmada; petrolün damıtılması sonucu elde edilen çeşitli hidrokarbonlardan da yararla- mlırBütanısıgücü30 th/m3’eerişirve proparı ısı gücü 23 th/rrf1. Bütan, kent dışında ve kamp yerlerinde çok kullanılır. Bu gazlar sıvılaştırılarak, basınç altında tutuldukları tüplerle kullanıma sunulur. Son olarak bir de ısı gücü 6,5 ve 13,5 th/m3 arasında değişen proparılı hava’yı hava ve propan karışımı belirtmek gerekir. DOĞAL GAZ Binlerce yıldır bilinen doğal gazı Çinliler, tuz yataklarından çıkartırlardı. doğal gaz çıkarmaya 1930 yılında başladı. 1960’ta, Batı Avrupa, ve Kuzey Afrika’da önemli doğal gaz yataklarının bulunması, dünya çapında kullanımlarının gelişmesine yol açtı. Doğal gaz ile petrolün kökleri aynıdır. Bu gaz, çoğunlukla, petrol yataklarının üstünde bulunur. Doğal gaz, temel olarak, metan yatağa göre %70-95 oranında, propan, etan, bütan ve bazen de, sülfürlü hidrojenden oluşur. Doğal gazın ısı gücü, m3’te yaklaşık 10 termidir. ÜRETİM, DEPOLAMA, DAĞITIM Doğal gaz, petrolle aynı yöntemlerle elde edilir; %81-97 arasında bir metan oranı elde etmek için de arıtılır yoğunlaştırma, sülfürden arıtma, gazlardan arıtma. Sözgelimi, Fransa’ da çıkarılan Lacq gazı, bir milyon m3 ham gazdan, 650 000 m3 arıtılmış gaz, 200 ton kükürt, 20 ton propan ve bütan, 40 ton benzin elde edilmesini sağlar. Arıtılmış doğal gaz, gaz boruları ya da metan gemileriyle taşınır. Gaz borularının çapı, 2,5 m’yi bulabilir; 80 km aralıklarla yerleştirilmiş sıkıştırma istasyonları sayesinde, içlerindeki basınç 70 bar dolaylarında tutulur. Metan taşıyıcılarında doğal gazın taşınması için, bunun, önce —160°C’ta sıvılaştırtması gerekir. Doğal gaz, sığası birkaç milyar m3 gaza erişebilen yeraltı depolarında eski gazometreler yavaş yavaş ortadan kalkmaktadır depolanır. Depolama işlemi sulu tabakalarda gaz, suyla ıslatılmış kumla karıştırılır ya da tuz tabakaları içinde gaz, tuzun tatlı suda çözündürülmesiyle elde edilen boşluklara doldurulur yapılır. Dağıtım, çapı bir metreye erişebilen borulardan oluşmuş bir şebekeyle sağlanır. Gaz basıncı, genleşme bölümlerine göre, 4 bar ve 50 milibar ortalama basınçlı gaz arasında değişen basınçlara düşürülür. UYGULAMA ALANLARI Doğal gazın yüksek ısı gücü 10 th/m3 ve hava kirliliğine neden olmaması, kullanımının son yıllarda önemli ölçüde yaygınlaşmasına ne-den oldu. Doğal gaz, mutfaklarda, binaların ısıtılmasında, sıcak su elde edilmesinde, havuzların, sanayi fırınlarının ısıtılmasında, ayrıca termik santrallarda ve azotlu gübreler, amonyak ve plastik maddeler üretimi için kimya sanayisinde de kullanılır. Öte yandan, doğal gazın taşıt yakıtı olarak kullanılması için birçok ülkede çeşitli araştırmalar yapılmıştır. Doğal gaz, temiz bir yakıttır. Yanarken, ne kül bırakır, ne de zehirli madde üretir; yalnızca karbondioksit gazı ve su buharı açığa çıkarır. Bununla birlikte, her zaman, patlama tehlikesi vardır. Bir patlama olması için, doğal gazın kapalı bir yerde %5-15 oranında havayla karışması ve bir alev ya da kıvılcımla karşılaşması gerekir. TÜKEL GAZLARIN ENERJİ ÖZELLİKLERİ joule’ün gerçekleştirdiği ünlü deney, gazın, dış ortamla iş alışverişi yap-madan genleşmesinin incelenmesini sağlar; tükel bir gazın iç enerjisinin dış ortamla değiştokuş edilen meka-nik ve ısı enerjilerinin toplamı yal-nızca gazın sıcaklığına bağlı olduğunu gösterir. Gerçek gazlar için bu yasa yaklaşık olarak geçerlidir, ama gündelik uygulamalarda sözgelimi, termik makineler doğru olduğu kabul edilir. Gazların, başlıca iki çeşit sıkışması ya da genleşmesi vardır Tersinir izoterm sıkışma ve adiyabatik ısısız sıkışma. Birincisi sabit sıcaklıkta gerçekleşirken, İkincisi gaz ve bulunduğu ortam arasında ısı alışverişi olmaksızın gerçekleşir. Sıkışma sırasında bir gazın, p, . ve v,, basınç ve hacim değerleriyle tanımlanan başlangıç halinden, aynı büyüklüklerin Pa, v2 bir son haline geçişinde yaptığı w işi hesaplanabilir. Bu sıkışma izoterm ve tersinirse w = p,v,in^2 ln=neper logaritması; tersinir adiyabatikse w _ p2 V; – pı Vı Y – 1 olur. Her iki durumda da, w, joule cinsinden, basınçlar pascal ve hacimler metreküp cinsinden belirtilir. Adiyabatik sıkışmaya, bir sıcaklık artışı eşlik eder. Bunun tersi durumda, genleşme, gazın soğumasına yol açar söz konusu olaydan, düşük sı-caklıkların elde edilmesinde yarar-lanılır. GAZLARIN KİNETİK KURAMI Bir molekülün ortalama kinetik ener-jisi w ise, w = ^ m u2 bağıntısı, mole-küllerin ortalama u kuadratik hızını belirlemeye olanak verir. Bu durumda gaz basıncının P^nmUa olduğu görülür. Burada n, birim hacimdeki molekül sayısı ve m, her molekülün kütlesidir. Böylelikle, hal denklemi pV = ^Nmu2 olur, n , Avogadro sayısıdır. Demek ki ortalama kuadratik hız u2 = 3-5-t = 3”t’ Nm M dir. m, gazın mol kütlesini simgeler. VAN DER WAALS DENKLEMİ Van der Waals formülü, gerçek akış-kanlar için, hal denklemini şöyle düzeltir p + £ v – b= RT. Burada, a bir sabit, b ise, gazın t = o k mutlak sıcaklığında kapladığı hacimdir. Bu durumda p basıncı sıfırdır, çünkü, gazın iç basıncı adı verilen ^2 öğesi önemsiz bir değerdir. Akış-kanın deneysel Andrevvs eğrileri ve kuramsal Van der Waals eğrileri karşılaştırılırsa, Van der Waals eğri-sinin BCD bölümünün, Andrevvs sıvı-laşına eğrisinin, B,D,F, eksenine oranla, bir sıvılaşma gecikmesine denk geldiği ve Andrews eğrisinin DEF bölümünün buharlaşma gecikmesine denk düştüğü görülür. Van der VVaals eğrisiyle, gazın kritik sıcaklığı, kritik hacmi ve kritik basıncı bulunur. GAZ VE SIVI Kritik nokta yakınlarında, gazlar ve sıvılar aynı nitelikleri taşır Yoğunluk, sıkışabilirlik, genleşme, kırılma ekseni, vb. Sözgelimi, uygun bir basınç altında, her iki halde sıvı ve gaz karbondioksit içeren bir tüpte, bu bütün, kritik sıcaklık 31,3°C dolaylarında ısıtıldığında, sıvı ve gaz arasındaki ayırma yüzeyinin, önceden bir değişim göstermeden, aniden yok olduğu gözlenir. Matematik problemleri ile ilgili yazım problemi olduğu için aşağıdaki resimlerden tam olarak görebilirsiniz. Birleşen hacim oranları yasası nedir? Gazlar, aynı basınç ve sıcaklık altında belli hacim oranlarında birleşirler. Lussac, su içinden elektrik akımı geçirerek 1811 yılında suyun iki birim hidrojen ve bir birim oksijenden meydana geldiğini ispatladı. Bu aynı zamanda şu anlama geliyorduaynı sıcaklık ve basınçta eşit hacimdeki gazların eşit sayıda atom içermesi gerekir. Çelişki Lussac'ın 1 hacim azot ve 1 hacim oksijen gazından 2 hacim NO çıktığını göstermesi Dalton için şaşırtıcı olmuştu. Çünkü Dalton atom modeline göre atomlar bölünemez, öyleyse n tane atom karşılıklı tepkimeye girip 2n tane molekül oluşturamazdı. N O ⇒ NO 1 V 1 V 2 V n tane atom n tane atom 2n tane molekül Bu çelişki daha sonra Avagadro tarafından çözülecekti. Yasa Lussac, diğer gazları da inceledi ve yaptığı gözlemler sonucu şunu buldugazlar, aynı basınç ve sıcaklık altında belli hacim oranlarında birleşirler. Buna "birleşen hacim oranları" kanunu denir. Bu oran gazların tepkime denklemindeki kat sayıları arasındaki orana eşittir. Deney Lussac yaptığı ölçümlerde aynı şartlarda 1 hacim azot gazına karşılık 3 hacim hidrojen gazının kullanıldığını; tepkime sonunda ise 2 hacim NH3 amonyak gazının oluştuğunu belirlemiştir. N2 3H2 ⇒ 2NH3 1 V 3 V 2 V Bu alana not bir sorunuz mu var? Kimya Bilimi 2 3 7 10 Kütlenin korunumu yasası nedir? Kimyasal tepkimelerde tepkimeye giren maddelerin kütleleri toplamı, oluşan yeni ürünlerin kütleleri toplamına eşittir. 8 21 26 4 Katlı oranlar yasası nedir? İki element birden fazla bileşik oluşturabiliyorsa, elementlerden birinin sabit miktarı ile diğer elementin değişen miktarları arasında sabit bir oran.. 8 28 27 8 Gazların hacmi nasıl ölçülür? Hacmi ölçülecek olan gaz bir hortum vasıtasıyla içi su dolu ters çevrilmiş silindire aktarılır. Gaz tüpün içine doldukça tüpteki suyun yerini alır ve .. Previous Next 2 23 16 7 Bilimsel yöntem nedir? Bilimsel yöntem, belirli bir konuyu deney-gözlemle kanıtlamaya çalışan ve akıl yürütmeye dayanan sistemli araştırmalar ve bilgiye ulaşma metotudur... 29 316 99 8 Hidroliz ve dehidrasyon nedir? Basit moleküllerin birleşirken su açığa çıkarmasına dehidrasyon sentezi, kompleks moleküllerin su kullanılarak monomerlerine ayrıştırılmasına hidroliz.. Previous Next 0 0 0 0 Renk ölçeği nedir? Renk ölçeği, bir yıldızın iki farklı filtre ile ölçülen parlaklıkları arasındaki farktır. Previous Next GAZLAR GAZ BASINCI Gazların bazı özellikleri herkesçe bilinir, gazlar bulundukları kabın şeklini alacak şekilde genişler, diğer bir gaz içinde yayılır ve her oranda brom ve iyot gibi bazı gazlar renkli ise de genelde gazlar gözle görülmezler. Buda bir gaz içinde görülen parçacıkların olmadığını anlamına ve metan gibi bazı gazlar yanıcıdır. Diğer taraftan helyum ve neon gibi bazı gazlar kimyasal tepmiye duyarsızdır. BASINÇ KAVRAMI Bir balon havayla doldurulduğu zaman şişer. Burada geçerli varsayım sabit hızdaki gaz moleküllerinin birbirleri ve içinde bulundukları kabın çeperiyle molekülleri bu çarpışma nedeniyle kabın iç duvarına bir kuvvet uygularlar bu kuvvet balonu gazın oluşturduğu toplam kuvveti ölçmek kolay değildir. Bu toplam kuvvet yerine gaz basıncını değerlendirmek yerinde birim alana düşen başka deyişle basınç bir yüzeye uygulanan kuvvetin, o yüzeyin alanına bölünmesiyle bulunan değerdir. F P = Basınç P = - F = Kuvvet A A = Alan SI birim sisteminde kuvvet Newton N ve alan metrekare m2 dir. Birim yüzeydeki kuvvetin basıncın birimi ise N/m2 dir ve pascal Pa adını alır. Buna göre bir pascal 1N / m2 bir basınçtır. Gerçekte pascal çok küçük bir basınç birimidir ve bu yüzden çoğu kez kilo pascal kPa kullanılır. Pascal birimi, basınç ve modern hidrolik bilimini temelini oluşturan basınç – sıvı etkileri üzerinde çalışmalar yapan Blaise Pascal onuruna adlandırılmıştır. Şimdilik bu birimleri kullanmayacağız onu yerine, daha yaygın olan başka basınç birimleri üzerinde duracağız. SIVI BASINCI Gaz moleküllerini oluşturduğu toplam kuvvetin ölçülmesinin kolay olmaması nedeniyle denkleminin gazlara uygulanması güçtür. Bir gazın basıncı, sıvı basıncı ile kıyaslanara- rak dolaylı yoldan ölçülür. Sıvı basıncı sadece sıvı sütunun yüksekliğine ve yoğunluğuna bağlıdır. Bu durumu kanıtlamak üzere, yoğunluğu d olan bir sıvının, kesit alanı A olan bir silindire h yüksekliğine kadar doldurulduğu düşünelim. Bu durumda 1 ağırlık bir kuvvettir ve ağırlık ile kütle orantılıdır W = g . m . 2 bir sıvının kütlesi onun hacmiyle yoğunluğunun çarpımıdır. m= V . d . 3 Silindirin hacmi onun yüksekliği ile kesit alanının çarpımıdır V = h . A . Bu bilgileri denklemini türetmek üzere kullanalım F W g . m g . V . d g . h . A . d P = - =-=-= - = - s A A A A A = g . h . d BAROMETRE BASINCI Bir barometredeki cıva yüksekliğine, barometre basıncı denir ve atmosfer koşulları ve yükseklikle değişir. Standart atmosfer atm , cıva yoğunluğu gr/cm3 0 °C ve yer çekimi ivmesi g = ms-2 olduğu durumda, 760 mm yüksekliğindeki bir cıva sütununun oluşturduğu basınç olarak standart atmosfer atm ve milimetre cıva basıncı mmHg gibi iki yararlı basınç birimi ortaya çıkar. 1 atm = 760 mmHg Diğer bir basınç birimi Torr ise Toriçelli’ ye adanmıştır. Standart atmosferin tam 1/760 ı ya da 1 atm = 760 torr olarak belirlenir. Bu durumda basınç birimleri torr ve mmHg yerine kullanılabilir. MANOMETRELER Cıva barometreleri atmosfer basıncını ölçmek için zorunlu olmalarına rağmen, tek başına diğer gazların basıncını ölçmede nadiren kullanılır. Burada ölçülmek istenen gazın içinde bulunduğu kaba barometreye yerleştirme güçlüğü söz konusudur. Gaz basıncı ile barometre basıncının bir manometre yardımı ile kıyaslayabiliriz. Şekil açık uçlu manometrenin temel prensibine göstermektedir. Ölçülecek gazın basıncı ve geçerli atmosfer barometre basıncı eşit olduğuna göre manometrenin iki kolundaki cıva şutun yüksekliği eşittir. İki koldaki yükseklik farkı gaz basıncı ve barometre basıncı arasındaki farkı belirtir a Gaz basıncı barometre basıncına eşit. b Gaz basıncı barometre basmcından büyük. c Gaz basıncı barometre basıncından küçiik. Örnek Gaz basıncının ölçülmesinde manometrenin kullanılması. Şekil deki koşullar; manometre sıvı cıva d = gr / cm3 ile dolduruluyor. Barometre basıncı mmHg ve cıva seviyeleri farkı mmHg olduğunda gaz basıncı ne kadardır. Çözüm Sekil ye da c ye uyan her iki koşulda da bulunmak istenen basınç Pgaz= Pbar + P koşul arasındaki önemli farklılık şekil de ölçülen gaz basıncı barometre basıncından büyüktür ; P artıdır. Sekil de ise Pgaz barometre basıncında daha küçüktür ; P soruda da P eksidir. zira bütün basınçlar mmHg birimi ile verilmiştir ve cıva yoğunluğu hesaplamaya katılmaz Pgaz= Pbar + P = mmHg – mmHg = mmHg BASİT GAZ YASALAR Bu kesimde basınç, hacim sıcaklık ve gaz miktarı arasındaki ilişkileri inceleyeceğiz. Özellikle, değişkenlerden ikisi sabitken diğerlerinin birbirlerine nasıl bağlı olduklarını göreceğiz. Bu ilişkilerin hepsine birden basit gaz yasaları denir. Soru çözümünde bu yasalardan yararlanılabilirside , gelecek kesimde geliştirilecek ideal gaz denklemi yeğlenir. Basit gaz yasaları en çok nitel gaz davranışlarını anlatmak amacıyla kullanılır. BOYLE YASASI Sabit sıcaklıkta, sabit miktardaki gazın hacmi, basıncı ile ters orantılıdır. Şekil deki gazı göz önüne alalım bu gaz bir silindir içinde ve ’ ağırlığı olmayan ’ ve serbestçe hareket edebilen bir piston ile kapatılmış olsun. Gaz basıncı piston üzerindeki toplam ağırlığa bağlıdır. Bu ağırlık bir kuvvet pistonun bütün yüzeyine dağılır ve gaz basıncını oluşturur. Piston üzerindeki ağırlık iki katına çıkartılırsa ve basınçta iki katına çıkar ve gaz hacmi ilk hacminin yarısına düşer. Diğer yandan, eğer basınç yarıya düşürülürse hacim iki katına çıkar. Matematiksel olarak basınç ve hacim arasındaki bu ters ilişki aşağıdaki gibi gösterilebilir. 1 P α - ya da PV = α α = sabit V Orantı işareti α yerini eşitlik ve oran sabiti koyduğumuzda sabit bir sıcaklık ve miktarındaki gazın basınç ve hacim çarpımı bir sabittir a . Bu a değeri gazın miktarı ve sıcaklığına bağlıdır. Şekil deki grafik PV = a bağıntısını göstermektedir ve eşkenar yada dikdörtgen hiperbol olarak adlandırılır. CHARLES YASASI Şekil bir silindir içinde belirli bir miktardaki gazı değiştirilirken basınç sabit tutulur. Gazın hacmi ise sıcaklık yükselirken yükselir yada sıcaklık düşürülürken azalır. Yani, hacim sıcaklıkla doğru orantılıdır. Şekil teki doğrularda orta nokta sıcaklık eksenini aynı noktada kesmeleridir. Gaz hacimleri diğer bütün sıcaklıklarda farklı olmasına rağmen hep aynı sıcaklıkta 0 noktasına ulaşır. Tam ideal bir gazın hacminin 0 olduğu sıcaklığa mutlak 0 adı verilir ve bu sıcaklık °C a eşittir. -250 -200 -150 -100 -50 0 50 100 150 200 250 °C 0 23 73 123 173 223 273 323 373 423 473 523 K Eğer hacim eksenini °C sola kaydırırsak doğru çizgiler yeni eksenlerin kesişme noktasında yeni eksen merkezi, tam ideal bir gazın hacminin 0 olduğu mutlak sıcaklık eşelinin 0 noktasıdır. Böyle elde edilen yeni sıcaklık eşeline Kelvin yada mutlak sıcaklık eşeli denir. Böylece Kelvin ve Celcius sıcaklık eşellleri arasında şu bağıntı bulunmuş olur. T K = t °C + Charles yasasına göre sabit basınçtaki belirli miktar bir gazın hacmi Kelvin mutlak sıcaklığı ile orantılıdır. Matematiksel olarak, V α T veya V = b . T b sabit B sabiti değeri gaz miktarına ve gaz basıncına bağlıdır. Örnek Bir gazın hacmi ile sıcaklığı arasındaki ilişki – Charles yasası. Bir balon sıcak bir odada 24 °C L hacmine kadar şişiriliyor. Daha sonra çok soğuk bir kış gününde -30 °C dışarı çıkartılıyor. Balon içindeki havanın miktarı ve basıncının aynı olduğunu düşünürsek dışarıda balonun hacmi ne olur ? Çözüm Burada b= V/T dir. V1 V2 - = b = - T1 T2 Bu eşitlik V2 ye göre düzenlenir. Ayrıca sıcaklığın Kelvin eşeline değiştirmek unutulmamalıdır. 24 °C = 24 + 273 = 297 K ve -30 °C = -30 +273 = 243 K T2 243 V2 = V1 x - = 2,50 L x - = 2,05 L T1 297 Standart Normal Basınç ve Sıcaklık Gaz özelliklerinin sıcaklık ve basınca bağlı olmasından dolayı, normal bir sıcaklık ve basınç belirleme gereği doğmuştur. Bu özellikle gazların birbirleriyle kıyaslandıklarında durumlarda önemlidir. Gazlar için normal sıcaklık 0 °C = K ve normal basınç 1 atm = 760 mmHg dır. Sıcaklık ve basıncın normal koşullara genellikle NK biçiminde kısaltılır. AVOGADRO YASASI Josep Gay – Lussak 1808 de gazların küçük ve basit hacim oranlarında tepkimeye girdiğini ileri sürdü. İleri sürülen açıklamaya göre, aynı sıcaklık ve basınçta eşit hacimdeki gazlar eşit sayıda atomlar içerir. Dalton bu görüşe karşı çıktı. Dalton’ a göre hidrojen ve oksijen arasındaki tepkime, H g + O g → HO g şeklindedir ve birleşen hacimler 2 1 2 değil 111 oranındadır. 1811 de Amadeo Avogadro bu tartışmayı “ eşit hacimler – eşit sayılar “ kuramının yanı sıra bir gaz molekülünün tepkimeye girdiğinde yarım moleküllere bölüneceğini önererek sona erdirdi. Günümüzdeki şöylenişle, O2 moleküllerinin atomlarına bölüneceğini ve sonra H2O moleküllerini oluşturmak üzere H2 molekülleri ile birleşeceği söylenebilir. Buna göre belli bir hacimdeki hidrojen ile tepkiyecek oksijenin hacmi hidrojeninkinin yaklaşımı şekil da açıklanmaktadır. 2 hacim H2 1 Hacim O2 2 Hacim H2O Avogadronun “ eşit hacim – eşit sayı “ kuramı iki farklı şekilde ifade edilebilir sıcaklık ve basınçta farklı gazların eşit hacimleri eşit sayıda molekül içerir sıcaklık ve basınçta farklı gazların eşit sayıdaki molekülleri eşit hacim kaplarlar Avogadro yasası olarak bilinen diğer bir ilişkide Sabit sıcaklık ve basınçta bir gazın hacmi miktarı ile doğru orantılıdır. Eğer gaz moleküllerinin sayısı iki katına çıkarılırsa hacim de iki katına çıkar. Bunun matematiksel ifadesi , V α n ve V = c . n dir. Normal koşullarda bir gazın L si . 1023 molekül yada bir mol gaz içerir ssssayılar yuvarlatıldığında bir gazın mol hacmi aşağıdaki bağıntı ile gösterilir. 1 mol gaz = L gaz NK Örnek NK da Bir Gazın Mol Hacminin Dönüşüm Faktörü Olarak Kullanılması. NK da L siklopropan gazının, C3 H 6 , anestetik olarak kullanılır kütlesi ne kadardır? Çözüm bağıntısı NK daki bir gazın hacmini doğrudan mol sayısına dönüştürmemizi sağlar. Gazın mol sayısından kütleye dönüşüm mol kütlesini kullanmayı gerektirir. 1 mol C3H6 g C3H6 ? g C3 H6 = L × - × - = g C3H6 L C3H6 1 mol C3H6 İDEAL GAZ DENKLEMİ Artık basit gaz yasalarına dört değişkenli basınç, sıcaklık ve gaz miktarı tek bir eşitlikte toplayabiliriz. Yukarıda belirttigimiz üç gaz yasasına göre, bir gazın hacmi , miktar ve sıcaklık ile doğru orantılı, basınç ile ters orantılıdur. Yani; nT R n t V α - ve V = - P P PV = nRT denklemi ideal gaz denklemidir ve bu denkleme uyan her gaza ideal gaz denir. Uygun koşullarda gerçek gazlar da bu bağıntıya uyar. denklemini özel koşullarda uygulamadan önce, R, ideal gaz sabitinin sayısal değerini belirtmek gerekir. Eğer denklemine NK daki bir gazın mol hacminin sayısal değeri, L, konursa, R sabitinin değeri elde edilir. PV 1 atm × L L atm R =- = - = - nT 1 mol × K mol K R nin bu değeri sürekli olarak kullanılacak değerdir genellikle yuvarlanır ve ya da seklinde kullanılır. Birimi litre atmosfer / mol kelvindir ve deki gibi ya da L atm mol-1 K-1 şeklinde yazılır. Bazın uygulamalarda farklı biçimleriyle kullanılabilir. Örnek Gaz Hacminin İdeal Gaz Denklemi İle Hesaplanması 45 °C ve 745 mmHg2 da 13,7 g Cl2 gazını kapladığı hacim ne kadardır ? 1 atm 745 P = 745 mmHg x - = - = 0,980 atm 760 mmHg 760 V = ? 1 mol Cl2 n = g Cl2 x-= mol Cl2 g Cl2 R = L atm mol-1 K-1 T = 45 °C + 273 = 318 K V’ yi elde etmek için ideal gaz denkleminin her iki tarafıda P’ ye bölünür. V nrT nrT P x- =- ve V = - P P P mol x L atm mol-1 K-1 x 318 K V = - = L atm İDEAL GAZ DENKLEMİNİ UYGULAMALARI İdeal Gaz Denklemi daima ideal gaz denkleminde gösterildiği gibi kullanılmasına rağmen, bazı uygulamalarda biraz değişiklik yapmak yararlıdır. Bu kesimde mol kütlesi ve gaz yoğunluğu tayinini Ağırlığı Mol Kütlesi Tayini Bir gazın sabit sıcaklık ve basınçta kapladığı hacim bilinirse, gaz miktarı n, mol cinsinden, ideal gaz denklemiyle bulunabilir. Gazın mol sayısı, gaz kütlesinin m molekül ağırlığına M bölümüne eşit olduğundan, gaz kütlesi bilinirse n = m / M bağıntısı bilinmeyen molekül ağırlığı M için çözülebilir. Diğer bir yöntem ise n = m / M terimini ideal gaz denkleminde yerine koymaktır. mRT PV = - M Örnek İdeal gaz denklemiyle molekül ağırlığı Tayini Propilen ticari önemi olan bir gaz diğer organik maddelerin sentezinde ve plastiklerin üretiminde kullanılır. Temiz ve kurutulmuş bir cam tüp g ağırlığa doldurulduğuında suyun yoğunluğu = 25 °C de g ve propilen gazı ile doldurulduğunda mmHg ve °C de g gelmektedir. Propilenin molekül ağırlığı ne kadardır. Çözüm İlk amaç cam tüpün ve dolayısıyla gazın hacmini belirlemektir. Tüpü dolduran suyun kütlesi = g – = g 1 ml H2O Suyun hacmi tüpün hacmi = g H2O = - g H2O = ml = L Şimdi Gaz kütlesi ve diğer değişkenleri yapabiliriz. Gaz Kütlesi = g - g = g Sıcaklık = °C + = 1 atm Basınç = mmHg x - = atm mmHg Değerler denklemin düzenlenmiş halinde yerine konur. mRT g x L atm mol-1 k-1 x K M = - = - PV atm x L = / mol Gaz Yoğunlukları Bir gazın yoğunluğunu belirlemeye d= m / V yoğunluk denklemi ile başlanabilir. Sonra gazın kütlesi mol sayısı ile mol kütlesinden m / n x M formülü ile belirlenir. m n x M n d = - = - = - x M V V V Şimdi ideal gaz denkleminde n / V yerine P / RT yi koyabiliriz. m M P d = - = - V R T NK da bir gazın yoğunluğu mol kütlesini mol hacmine l / mol bölünmesiyle kolayca hesaplanabilirç Örneğin 02 gazının NK da yoğunluğu 32,0 g / L = g/L dir. Diğer sıcaklık ve basınç koşullarında bağlantısı yardımı ile ideal gaz denklemini kullanabiliriz. Örnek Gaz Yoğunluğunun İdeal Gaz Denklemi İle Hesaplanması Oksijen gazının 298 K ve atm deki yoğunluğu nedir. Çözüm bağıntısının sağ tarafındaki terimleri rahatlıkla sağlayabiliriz. Yoğunluk m/V ise denklemin sol tarafında kalır. m M P g mol-1 x atm d = - = - = -= 1,29 g / L V R T L atm mol-1 x 298 K Katı ve sıvı yoğunlukları ile gaz yoğunlukları arasında önemli iki fark vardır. yoğunlukları önemli ölçüde basınç ve sıcaklıga bağlıdır, basınç arttıkça artar ve sıcaklık arttıkça azalır. Sıvı ve katıların yoğunlukları da sıcaklığa bağlıolmakla birlikte basınca çok az bağlıdır. gazın yoğunluğu onun mol kütlesi ile doğru orantılıdır. Sıvı ve katıların yoğunlukları ile mol kütleleri arasında önemli hiçbir ilişki yoktur. KİMYASAL TEPKİMELERDE GAZLAR Gazların tepken yada ürün olarak yer aldığı tepkimeler bizlere yabancı değildir. Şimdi stokiometri hesaplamalarına uygulayabileceğimiz bir araca ideal gaz denklemine ile ilgili bilgiler hacim, basınç, sıcaklık, kütle ve mol durumda en iyi yaklaşım a gaz miktarını ve diğer tepken ve ürünlerin miktarı ile bağdaştıran stokiometrik faktörlerin kullanılması, b gaz miktarını hacim, sıcaklık ve basınçla ideal gaz denkleminin aşağıdaki örnekte N2 g nin mol sayısı tepkimenin stokiometrisinden gaz hacmini hesaplamak için ideal gaz denklemi kullanılmaktadır. Örnek Tepkime Stokiometrisi Hesaplamalarda İdeal Gaz Denklemi . Sodyum asitin, NaN3 yüksek sıcaklıkta parçalanması N2 g verir. Bu tepkime hava yastıklı güvenlik sistemlerinde g. NaN3 Bozunduğunda 735 mmHg ve 26 °C da kaç litre N2 g oluşur. 2 NaN3 -►2 Na s + 3 N2 g Çözüm 1 mol NaN3 3 mol N2 ? mol N2 = g NaN3 x -x - = mol N2 g NaN3 2 mol NaN3 1 atm P = 735 mmHg x - = atm 760 mmHg V = ? n = mol R = L atm mol-1 K-1 T = 26 °C + 273 = 299 K nRT mol x L atm mol-1 K-1 x 299 K V = - = - = L P atm Birleşen Hacimler Yasası Tepken ve ürünlerin ya da bunlardan bazılarının gaz olduğu tepkimelerde stokiometrik hesaplamalar oldukça basittir. Aşağıdaki tepkimeyi gözönüne alırız. 2 NO g + O2 g -► 2 NO2 g T ve P nin sabit olduğunu varsayalım Bu durumda bir mol gaz belli bir V hacmini, 2 mol gaz 2V, 3 mol 3V hacmini kaplar. Katsayılar V ye bölünürse 2 L NO g + 1 L O2 g -► 2 L NO2 g elde edilir. Burada şu dönüşüm faktörleri çıkarılabilir. 2 L NO2 g = 2 L NO g 2 L NO2 g = 1 L O2 g 2 L NO g = 1 L O2 g Görüldüğü gibi gazlar tam sayılarla ifade edilebilen basit hacim oranlarında buna Gay-Lussac birleşen haçimler yasası denir. GAZ KARIŞIMLARI İdeal gaz denklemine uyan gazlar aynı zamanda bait gaz yasalarına da uyarlar. Gerçekte bazı basit gaz yasaları örneğin Boyle ve Charles yasaları bir gaz karışımı olan havanın davranışı üzerine kurulmuştur. Böylelikle basit gaz yasaları ve ideal gaz denklemi tek tek gazlara uıygulandığı gibi etkileşmeyen gaz karışımlarına da uygulanabilirler. Gaz karışımları ile çalışıldığı böyle durumlarda en basit yaklaşım, n değeri yerine gazların toplam n değerini nt kullanmaktır. Burada n mol sayısıdır. Örnek İdeal gaz denkleminin gaz karışımlarına uygulanması g H2 ve g He karışımı 20 °C de L lik bir kaba konduğu karışımın uygulandığı basınç nedir? Çözüm 1 mol H2 1 mol He nt = g H2 x - + g He x - g H2 g He = mol H2 + mol He = mol gaz nt RT P = - V mol x L atm mol-1 K-1 x 293 K P = - = L John Dalton gaz karışımları çalışmalarına önemli bir katkıda bulunmuştur. Dalton bir kapta bulunan bir gaz karışımındaki her bir gazın kabı dolduracak şekilde genişlediğini ve kabın içinde tek başına bulunduğu zaman uygulayacağı basınca eşdeğer bir basınç uygulandığını ileri sürmüş ve karışımdaki bir gazın uyguladığı basınca o gazın kısmi basıncı denmiştir. Dalton’ un kısmi basınçlar yasasına göre bir gaz karışımının toplam basıncı karışımın bileşenlerinin kısmi basınçlarının toplamına eşittir. Örneğin A,B gazlarından oluşmuş bir gaz karışımının toplam basıncı ; P t = P A + P B +………… Gaz karışımlarının bileşimi çoğu kez hacim yüzdeleri ile verilir. Böyle durumlarda kısmi hacimlerle çalışmak daha yararlı olur. Bir gaz karışımı içindeki bir bileşenin kısmi hacmi o bileşenin tek başına bulunduğunda kaplayacağı hacim kadardır ve bir gaz karışımının toplam hacmi bileşenlerinin kısmi hacimleri toplamına eşittir. Vt = VA + VB + …………….., Kısmi basıncın toplam basınca ya da kısmi hamcın toplam hacime oranını göz önüne alarak çok yararlı bir bağıntı türetebiliriz. P A n A RT / Vt n A VA n ART / Pt n A - = - = - ve - = - P t n t RT / Vt n t Vt n tRT /Pt n t Bunun anlamı, n A P A V A Burada n A / n t terimine A nın mol kesri karışım içindeki bu bileşenin bütün moleküllerinin kesridir. Bir karışım içinde bütün mol kesirleri toplamı 1 e eşittir. GAZLARIN KİNETİK KURAMI Buraya değin edindiğimiz bilgilere göre gazların davranışlarını açıklamak için basit gaz yasalarını ve ideal gaz denklemini kullanabiliriz. Doğal yasalar denen bu yasalarını açıklamak için, işin kuramsal temeline inmemiz gerekir. Gazların davranışları ile ilgili basit yasları açıklamak için ,19. yüzyılın ortalarında gazların kinetik kuramı denen bir kuram ortaya atılmıştır. Bu kuram aşağıda belirtilen gaz modeline dayanır. 1-Gazlar sabit hızla gelişi güzel ve doğrusal harekete sahip, çok çok küçük, çok sayıda taneciklerin moleküller ya da bazı durumlarda atomlar biraraya gelmesiyle oluşmuşlardır. 2-Gaz molekülleri birbirinden çok uzaktadırlar. Yani gaz hemen hemen tümüyle bir boşluk olarak düşünülebilir. moleküller sanki kütlesi olan ama hacmi tanecikler olarak kabül edilir. Bu taneciklere “nokta kütleler” adı verilir. 3-Moleküller birbirleri ve bulundukları kabın çeperleri ile çarpışırlar. Ancak bu çarpışmalar çok hızlıdır ve moleküller arası çarpışmalar çok azdır. 4-Moleküller arası çarpışma sırasında oluşan zayıf kuvvetler dışında hiçbir kuvvet olmadığı kabul edilir. Yani bir molekül diğerlerinden bağımsız olarak hareket eder ve etkilenmez 5-Bağımsız moleküller çarpışma sonucu enerji kazanabilirler ya da kaybedebilirler. Ancak molekülerin tümü göz önüne alındığında sabit sıcaklıkta toplam enerji sabittir. Basınç birim yüzeye uygulanan kuvvet olduğundan kinetik kuramda basıncın kaynağı molekül çarpışmasından ileri gelen kuvvettir. Bu kuvvet ise çeşitli etkenlere bağlıdır. Birinci etken, moleküllerin çarpışma sıklığı frekansı saniyede çarpışma sayısı dır. Bu sıklık ne kadar fazla ise çarpışmaların toplam kuvveti o kadar fazladır. Çarpışma frekansı birim hacimdeki molekül sayısı ve molekül hızı ile artar. Ikinci etken, molekülün sahip olduğu öteleme kinetik enerjisi miktarıdır. Öteleme kinetik enerjisi, uzayda hareket eden nesnelerin sahip olduğu enerjidir. Toplu silahtan fırlayan mermi gibi, gaz molekülleri de bir hareket enerjisine sahiptir. Bir molekülün öteleme kinetik enerjisi ek ile gösterilebilir ve ek = ½ mu2 değerine eşittir. Burada m, molekülün küt-lesi u ise hızıdır. Moleküller ne kadar hızlı hareket ederse, öteleme kinetik enerjileri ve çarpışma kuvvetleri o kadar fazla olur. KİNETİK KURAMINA BAĞLI GAZ ÖZELLİKLERİ Bir sonraki 10. slaytta bazı örnekler var. İncelerseniz bu konuyu daha iyi öğrenebilirsiniz Slayt 10 Sayfa Anasayfa Konu Anlatımı Mol Kavramı atom sayısı bulma, molekül sayısı bulma, 1 moldeki atom sayısı, 1 moldeki molekül sayısı Okunma Sayısı 74330 Eklenme Tarihi 22 Temmuz 2009, 0132 Yorum sayısı 0 Facebook Twitter Whatsapp Yazdır Word'e Aktar Arkadaşına tavsiye et Yorum Yaz Yorumları oku Yorumlar Menü Tüm konular Benzer konular En çok okunanlar Güzel yazılar Menü Anasayfa Konu anlatımı ÖSYM Soruları Çözümü Videolar Galeri Haberler Hakkımızda Mobil İletişim Konular Madde ve ÖzellikleriAtomun YapısıPeriyodik CetvelRadyoaktiflikMol KavramıBileşiklerde Kütlece Yüzde ve Formül BelirlemeKimyanın Temel KanunlarıKimyasal Tepkimeler ve HesaplamalarGazlarÇözeltilerKimyasal Tepkimelerde EnerjiKimyasal tepkimelerde HızKimyasal Tepkimelerde DengeÇözünürlük DengesiAsitler ve Bazlarİndirgenme Yükseltgenme TepkimeleriKimyasal BağlarHidrokarbonlarAlkoller ve EterlerAldehitler ve KetonlarKarboksilli AsitlerEsterlerAzotlu BileşiklerKarbonhidratlarGrafik Bilgisiİşlem Bilgisi 1 mol molekülün hacmi, 1 mol gazın hacmi, 1 mol atomun hacmi, hidrojenin ve oksijenin atom ve molekül hali molar hacim, 1 mol gazın hacmi, avogadro hipotezi, normal şartlar, 22,4 litre mol kütlesi hesaplama, molekül kütlesi hesaplama, bileşiğin mol kütlesi atom ile molekül arasındaki fark, atom kavramı, molekül kavramı atom sayısı bulma, molekül sayısı bulma, 1 moldeki atom sayısı, 1 moldeki molekül sayısı belirli sayıdaki atomun kütlesini hesaplama, belirli kütledeki atom sayısını hesaplama tek bir atomun kütlesi, bir atomun kütlesini hesaplama mol kütle, mol kütle hesaplama, elementlerin mol kütlesi bağıl atom kütlesi tanımı, hesaplama, akb, atomik kütle birimi, mol atom kütlesi hesaplama elementlerin mol kütlesi, avogadro sabiti, 1 mol elektron, 1 mol molekül sayısı kütle numarası bulma, atom numarası bulma, elektron sayısı bulma, nötron sayısı bulmaKuantum sayıları, Baş, Açısal, Manyetik, Spin, n, l, m, s,molarite ile özkütle-yoğunluk arasındaki ilişkiatom sayısı bulma, molekül sayısı bulma, 1 moldeki atom sayısı, 1 moldeki molekül sayısıileri tepkimenin aktifleşme enerjisi , geri tepkimenin aktifleşme enerjisi , endotermik tepkime potansiyel enerji grafiğiasitlerin metallere etkisi, asitlerin metallerle tepkimesi, asitler ve soy metaller, aktif metallerstandart oluşum entalpisi, molar oluşum ısısı, standart entalpi, standart halamfoter oksitler, amfoter hidroksitler, amfoter metaller, peroksitlerkonjuge asit baz çifti, konjuge asit, konjuge baz, hidronyum iyonuideal gaz denklemi, PV=nRT MOLEKÜL Ne DemekMOLEKÜL nedir? MOLEKÜL ne demek, ne anlama gelmektedir? İnşaat sektörü terimlerinden MOLEKÜL hakkında aşağıda sözlük anlamı ve kısaca açıklası Aynı ya da farklı cins atomlardan oluşmuş, bir maddenin tüm özelliğini taşıyan en küçük sektörü teknik terimleriyle ilgili olarak web sitemizin forum bölümünde daha fazla bilgi bulabilirsiniz. Ayrıca, inşaat sektörüne yönelik verdiğimiz eğitimlerine ait içerikler için kurumsal eğitimler sayfamızı ziyaret KELİMELER İYON Pozitif + ya da negatif - elektrikle yüklü atom-atom grupları. LAMEL Mikroskopla yapılan incelemede bazen lamların üstüne kapatılan dört köşe, küçük ve ince cam parçası. GAY-LUSSAC YASASI Basıncı sabit tutulan bir gazın hacmi mutlak sıcaklıkla doğru orantılıdır. OBJEKTİF Mikroskopta,mikroskobun büyütme oranını gösteren mercek sistemi. BUHARLAŞMA Sıvı halden gaz haline geçme olayı. ATMOSFER Dünyayı dıştan saran gaz katmanı. GOLGİ CİSİMCİĞİ Salgı maddeleri üretim ve paketleme organeli. BUHARLAŞMA Sıvı halden gaz haline geçme olayı. MIKNATIS Demir, nikel, kobalt gibi maddeleri çekebilen cisim. KATYON Pozitif elektrikle yüklü iyon grubu. MİLİBAR Hava basınç birimi. 1 /1000 bar . TERMOMETRE Sıcaklık ölçme aracı. ATOM Bir elementin tüm özelliklerini taşıyan en küçük yapıtaşı. ELEKTROFOR Durgun elektrik yüklerinin elektrostatik etkiyle atlaması. ENERJİ İş yapabilme yeteneği. KALDIRAÇ KOLU Belli aralıklarla delikleri bulunan paralel kuvvetler ölçümü yapan metal çubuk . LAMEL Mikroskopla yapılan incelemede bazen lamların üstüne kapatılan dört köşe, küçük ve ince cam parçası. AĞIRLIK Bir cisme etki eden yerçekimi kuvveti. STATİK Hareketli olmayan, belirli bir sure değişmeyen. EĞİK DÜZLEM Bir ucu biraz daha yüksekte bulunan eğimli düz yüzey. MEKANİK ENERJİ Kinetik ve potansiyel enerjilerin toplamı. MAKARA Günlük yaşamda kullanılan basit makinalardan biri. KİNETİK ENERJİ Hareket enerjisi. ETKİ KUVVETİ Cisme uygulanan kuvvet. ÜRETEÇ Elektrik akımını üreten araç. ARŞİMET PRENSİBİ Sıvı içindeki cisme uygulanan kaldırma kuvveti ,cisimle aynı hacimdeki sıvının ağırlığına eşittir. İŞ Kuvvetin etkisiyle cismin hareket etmesi,yol alması. JENERATÖR Elektrik üretmeye yarayan, mıknatıs ve sargılardan oluşan araç. AÇIK DEVRE Üzerinden elektrik akımı geçmeyen devre. TRANSİSTÖR Akımı tek yöne çeviren düzenek. GRAM Kütle birimi. MAKARA Günlük yaşamda kullanılan basit makinalardan biri. ELEKTROSTATİK Durgun hareketsiz elektrik yükleri. İNDİKSİYON AKIMI Manyetik alanın değişimiyle oluşan elektrik akımı. AÇIK DEVRE Üzerinden elektrik akımı geçmeyen devre. İLETKENİN DİRENCİ İletkenin elektrik akımına karşı gösterdiği tepki. AYRIŞMA Bir maddenin iki veya daha çok maddeye ayrılması. KİMYASAL DEĞİŞME Kimyasal olaylar neticesinde maddede gözlenen değişiklikler. AÇIK DEVRE Üzerinden elektrik akımı geçmeyen devre. PREPARAT Mikroskopta incelenmek üzere hazırlanan, lam ve lamel arasına sıkıştırılmış örnek. ATOM NUMARASI Elementin çekirdeğindeki proton sayısı. ASİT Sudaki çözeltisi hidrojen iyonu H+ verebilen ve mavi turnusolu kırmızıya çeviren madde. ÖZAĞIRLIK Birim hacme etki eden yerçekim kuvveti. KÜTLE Bir maddenin madde miktarı ile ilgili büyüklük. MOLEKÜL Aynı ya da farklı cins atomlardan oluşmuş, bir maddenin tüm özelliğini taşıyan en küçük parçası. ÖZDEŞ Her türlü nitelik bakımından eşit olan, ayırt edilemeyecek kadar benzer olan, aynı. İŞ Kuvvetin etkisiyle cismin hareket etmesi,yol alması. VEKTÖREL BÜYÜKLÜK Doğrultusu, yönü, şiddeti ve tatbik noktası olan büyüklük. HOMOJEN Her yeri aynı özelliği gösteren, türdeş. BAĞ Atomları bir arada tutan kuvvet. YALITKAN MADDE Elektrik akımını iletemeyen madde. İŞ Kuvvetin etkisiyle cismin hareket etmesi,yol alması. KATOT Üretecin - kutbuna bağlı olan elektrot. AMPERMETRE Bir elektrik akımının şiddetini ölçmeye yarayan aygıt, akımölçer. TERMOMETRE Sıcaklık ölçme aracı. AÇIK DEVRE Üzerinden elektrik akımı geçmeyen devre. AMPERMETRE Bir elektrik akımının şiddetini ölçmeye yarayan aygıt, akımölçer. SARKAÇ I uzunluğunda ipe bağlanmış cisim . ATMOSFER BASINCI Deniz seviyesinde bir metrekare yüzeye etkiyen 101300 N?luk kuvvet. HİDROLİK BASINÇ Sıvıların bulundukları kap çeperlerine yaptığı basınç. GRAM Kütle birimi. SENTROZOM Hücre bölünmesinde görevli organel. JENERATÖR Elektrik üretmeye yarayan, mıknatıs ve sargılardan oluşan araç. POTANSİYEL ENERJİ Durum enerjisi veya var olan kullanıma hazır bulunan enerji. VOLT Potansiyel birimi. AĞIRLIK Bir cisme etki eden yerçekimi kuvveti. POTANSİYEL ENERJİ Durum enerjisi veya var olan kullanıma hazır bulunan enerji. ÖZAĞIRLIK Birim hacme etki eden yerçekim kuvveti. İŞ Kuvvetin etkisiyle cismin hareket etmesi,yol alması. TERMOMETRE Sıcaklık ölçme aracı. DERİŞİK Çözüneni çok, çözücüsü az olan çözelti. KAPALI DEVRE Üzerinden elektrik akımı geçen devre. KİMYASAL DEĞİŞME Kimyasal olaylar neticesinde maddede gözlenen değişiklikler. YERÇEKİMİ KUVVETİ Yerkürenin bir cisme uyguladığı kuvvet. YALITKAN SAPLI ÇUBUK Elektrik yükünü iletemeyen ebonit, plastik çubuk. JOULE İş birimi. HIZ Bir cismin birim zamanda aldığı yol. ATMOSFER Dünyayı dıştan saran gaz katmanı. ARMATÜR Sabit manyetik alan içinde döndürülebilen bobin GAY-LUSSAC YASASI Basıncı sabit tutulan bir gazın hacmi mutlak sıcaklıkla doğru orantılıdır. KUVVET Hareketi oluşturan veya hareketi önleyen etken. HIZ Bir cismin birim zamanda aldığı yol. İRİS DİYAFRAM Mikroskopta ışığın geliş ayarının yapıldığı yer . KUVVET Hareketi oluşturan veya hareketi önleyen etken. İLETKENİN DİRENCİ İletkenin elektrik akımına karşı gösterdiği tepki. ELEKTROT Elektrolite batırılan iletken çubuklar. MİTOKONDRİ Hücre için gerekli enerjinin üretildiği yapı. SARKAÇ I uzunluğunda ipe bağlanmış cisim . OPTİK DAİRE Açı ölçümüne yarayan araç. ANOT Üretecin + kutbuna bağlı olan elektrot. DERİŞİK Çözüneni çok, çözücüsü az olan çözelti. SKALA Denge durum göstergesi . LİZOZOM Hücre sitoplazmasında sindirim sisteminin bulunduğu kesecikler. DİNAMOMETRE Kuvvet ölçmeye yarayan alet. MANOMETRE Kapalı kaplardaki gaz basıncını ölçen alet. HACİM Bir maddenin uzayda kapladığı alan. MİKROSKOP Gözle görülmeyen küçük maddelerin görülmesini sağlayan optik alet. KİMYASAL OLAY Maddenin yapısında köklü değişmeler oluşturan olay. DERİŞİK Çözüneni çok, çözücüsü az olan çözelti. TERAZİ Maddelerin kütlelerini karşılaştırmak ve ölçmek için kullanılan ölçüm aracı. ORGANEL Hücre sitoplazmasında bulunan ve her biri ayrı görev için özelleşmiş yapılar. ŞARJ Akümülatörün doğru akım kaynağına bağlanılarak akım verebilecek hale gelmesi. ALTERNATÖR Alternatif akım jenaratörleri. DİRENÇ Bir cismin atomlarının, elektrik akımına karşı koyma özelliği. ELEKTROT Elektrolite batırılan iletken çubuklar. AYRIŞMA Bir maddenin iki veya daha çok maddeye ayrılması. ELEMENT Aynı tür atomlardan oluşan saf madde. LÖKOPLAST Bitki hücrelerinde, sitoplazma içinde bulunan ve genellikle nişasta taneciğini oluşturan cisimcik. MANYETİK ALAN Mıknatısın özelliğini gösterebildiği yer. TERAZİ Maddelerin kütlelerini karşılaştırmak ve ölçmek için kullanılan ölçüm aracı. ATOM Bir elementin tüm özelliklerini taşıyan en küçük yapıtaşı. KALDIRAÇ KOLU Belli aralıklarla delikleri bulunan paralel kuvvetler ölçümü yapan metal çubuk . İŞ Kuvvetin etkisiyle cismin hareket etmesi,yol alması. GÜÇ Birim zamanda harcanan enerji CİSİM Maddenin biçim almış durumu. ELEKTROFOR Durgun elektrik yüklerinin elektrostatik etkiyle atlaması. AYRIŞMA Bir maddenin iki veya daha çok maddeye ayrılması. EĞİK DÜZLEM Bir ucu biraz daha yüksekte bulunan eğimli düz yüzey. VOLT Potansiyel birimi. ETKİ KUVVETİ Cisme uygulanan kuvvet. KOSİNÜS TEOREMİ Bileşke vektörün kuvvetcebirsel büyüklüğünü veren teorem. KİNETİK ENERJİ Hareket enerjisi. OPTİK DAİRE Açı ölçümüne yarayan araç. VOLT Potansiyel birimi. DUY Elektrik ampulünün takıldığı bakır veya pirinçten yivli yer. ELEKTRON Atomun çekirdeği etrafındaki yörüngede dönebilen - yükler. BUHARLAŞMA Sıvı halden gaz haline geçme olayı. BAZ Sudaki çözeltisi hidroksil iyonu OH- verebilen ve kırmızı turnusolu maviye çeviren madde. GRAM Kütle birimi. TRANSİSTÖR Akımı tek yöne çeviren düzenek. HIZ Bir cismin birim zamanda aldığı yol. BOBİN İçerisinden akım geçen tel sarılmış makara. ELEMENT Aynı tür atomlardan oluşan saf madde. KALDIRAÇ MESNEDİ Eğik düzlem ve kaldıraç kolunun takılabildiği bağlama parçası. İYON Pozitif + ya da negatif - elektrikle yüklü atom-atom grupları. TUZ Asit ve bazların birleşmesinden oluşan madde. BOBİN İçerisinden akım geçen tel sarılmış makara. GOLGİ CİSİMCİĞİ Salgı maddeleri üretim ve paketleme organeli. VOLT Potansiyel birimi. EKZOTERMİK REAKSİYON Isı veren reaksiyon. HOMOJEN Her yeri aynı özelliği gösteren, türdeş. LÖKOPLAST Bitki hücrelerinde, sitoplazma içinde bulunan ve genellikle nişasta taneciğini oluşturan cisimcik. ANYON Elektron alarak negatif yük kazanan atom veya atom grubu. MİKROSKOP Gözle görülmeyen küçük maddelerin görülmesini sağlayan optik alet. OPTİK DAİRE Açı ölçümüne yarayan araç. ENDOTERMİK REAKSİYON Isı alan reaksiyon. MADDE Uzayda yer kaplayan hacmi ve kütlesi olan varlık. ARŞİMET PRENSİBİ Sıvı içindeki cisme uygulanan kaldırma kuvveti ,cisimle aynı hacimdeki sıvının ağırlığına eşittir. ISI Bir enerji türü. ÇÖZELTİ İki ya da daha çok maddenin homojen olarak dağılmasıyla oluşan karışım. BOBİN İçerisinden akım geçen tel sarılmış makara. BOYLE-MARİOTTE YASASI Sıcaklığı sabit tutulan kapalı bir kaptaki gazın hacmi ile basıncının çarpımı sabittir. SÜRTÜNME KUVVETİ Hareket yönüne zıt olan , cisim ve yüzey arasında oluşan kuvvet. İŞ Kuvvetin etkisiyle cismin hareket etmesi,yol alması. ETKİ KUVVETİ Cisme uygulanan kuvvet. ALTERNATİF AKIM Dalgalı akım. REDRESÖR İki yönlü bir dalgalı akımı, bir yönlü doğru akıma çevirmeye yarayan aygıt, doğrultmaç. EKZOTERMİK REAKSİYON Isı veren reaksiyon. ANAHTAR İstenilen yere veya aygıta, isteğe göre elektrik akımının geçmesini sağlayan aygıt. ÇIKRIK Aynı merkezli,farklı yarıçaplı makara. GAY-LUSSAC YASASI Basıncı sabit tutulan bir gazın hacmi mutlak sıcaklıkla doğru orantılıdır. NESNE TABLASI Lam ve lamelin mikroskop üzerinde konulduğu yer. STOMA GÖZENEK Yaprağın alt ve üst yüzeylerinde bulunan, gaz alışverişini sağlayan delik. ELEKTROLİT Elektriği iletebilen çözelti. STOMA GÖZENEK Yaprağın alt ve üst yüzeylerinde bulunan, gaz alışverişini sağlayan delik. DİRENÇ Bir cismin atomlarının, elektrik akımına karşı koyma özelliği. DİRENÇ Bir cismin atomlarının, elektrik akımına karşı koyma özelliği. BAĞ Atomları bir arada tutan kuvvet. ATOM NUMARASI Elementin çekirdeğindeki proton sayısı. MADDE Uzayda yer kaplayan hacmi ve kütlesi olan varlık. BUHARLAŞMA Sıvı halden gaz haline geçme olayı. ENERJİ İş yapabilme yeteneği. KALDIRAÇ İBRESİ Kaldıraç kolunun denge konumunu gösteren metal parça. JOULE İş birimi. VOLT Potansiyel birimi. KOLEKTÖR Armatürde oluşan alternatif akımı doğru akıma çevirebilen bilezikler. TEPKİ KUVVETİ Cismin kuvvete karşı gösterdiği zıt yönlü et büyüklükteki tepkisi . BOBİN İçerisinden akım geçen tel sarılmış makara. ÇÖZELTİ İki ya da daha çok maddenin homojen olarak dağılmasıyla oluşan karışım. ANOT Üretecin + kutbuna bağlı olan elektrot. ATMOSFER Dünyayı dıştan saran gaz katmanı. KAPALI DEVRE Üzerinden elektrik akımı geçen devre. MANYETİK ALAN Mıknatısın özelliğini gösterebildiği yer. AYRIŞMA Bir maddenin iki veya daha çok maddeye ayrılması. ENERJİNİN KORUNUMU KANUNU Albert Einstein adıyla anılan bu kanuna göre;Enerji vardan yok, yoktan da var edilemez. Ancak madde enerjiye ve enerji de maddeye dönüşebilir. TERMOMETRE Sıcaklık ölçme aracı. BOYLE-MARİOTTE YASASI Sıcaklığı sabit tutulan kapalı bir kaptaki gazın hacmi ile basıncının çarpımı sabittir. KATYON Pozitif elektrikle yüklü iyon grubu. ENDOTERMİK REAKSİYON Isı alan reaksiyon. KAPALI DEVRE Üzerinden elektrik akımı geçen devre.

birim hacimdeki molekül sayısı nedir